Ortodoncja - co to jest?

Różnego rodzaju wady zgryzu mogą powodować bóle i zaburzać podstawowe czynności jamy ustnej, czyli mówienie, jedzenie lub oddychanie. Często mają one wpływ na estetykę uśmiechu lub są widoczne na zewnątrz poprzez zmienione rysy twarzy. Ich leczeniem zajmuje się właśnie ortodoncja.

Rola ortodoncji w zachowaniu dobrego zdrowia

Ortodoncja to dziedzina stomatologii, która obejmuje leczenie wad zgryzu, wad szczękowo-twarzowych oraz korygowanie nieprawidłowości zębowych. Można je przeprowadzać u pacjentów w każdym wieku. Lekarzem specjalistą jest ortodonta. Do jego zadań należy badanie rozwoju i wzrostu zębów oraz szczęk, diagnozowanie powstałych wad i ich eliminacja. Właściwe leczenie pomaga prawidłowo ustawić zęby, osiągnąć pożądane proporcie dolnego i środkowego odcinka twarzy oraz poprawić wygląd uzębienia. Korygowanie wad najczęściej przeprowadza się za pomocą różnego rodzaju aparatów ortodontycznych. Dzieli się je na dwa podstawowe rodzaje:

• aparaty ruchome – można je zdejmować np. na czas jedzenia lub mycia zębów,
• aparaty stałe – mocuje się je do zębów na określony czas za pomocą zamów ortodontycznych.

Ponadto aparaty różnią się pod względem użytych materiałów i budowy. Można je stosować w każdym wieku, jednak najlepsze efekty dają między 7 a 29 rokiem życia. W Polsce ortodoncję nazywa się także ortopedią szczękową lub zachowawczą ortopedią szczękową.

Zakres działań ortodonty

Odpowiednio zastosowania terapia poprawia higienę, zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy, polepsza funkcjonalność zgryzu, zmniejsza napięcie w mięśniach i stawach, a także usprawnia wymowę. Ortodonta zajmuje się korektą:

• zgryzu otwartego (brak styku między zębami górnymi i dolnymi),
• zgryzu głębokiego (nachodzenie zębów górnych na zęby dolne w odcinku przednim),
• tyłozgryzu (zbyt duże wysunięcie zębów górnych na dolne),
• przodozgryzu (zbyt duże wysunięcie zębów przednich dolnych przed zęby górne),
• zgryzu krzyżowego (położenie niektórych zębów dolnych na zewnątrz w stosunku do zębów górnych),
• stłoczenia (położenie zębów na zewnątrz lub do wewnątrz w stosunku do innych zębów),
• szparowatości (duża odległość między zębami powodująca szpary),
• braków w uzębieniu,
• zębów nadliczbowych,
• nieprawidłowego rozwoju szczęki lub żuchwy.

Szacunkowo tylko 20-30% ludzi ma prawidłowy zgryz. Natomiast u pozostałych występują różnego rodzaju odchylenia od normy. Może się to objawiać nie tylko estetyką, ale także wadami wymowy, problemami z rozdrabnianiem pokarmów czy przedwczesną utratą zębów. Z tego powodu każda zauważona wada powinna być konsultowana z ortodontą.